Cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng Nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 – 2026 là sự kiện chính trị quan trọng của Việt Nam nhằm lựa chọn, bầu ra những người tiêu biểu, xứng đáng đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân trong Quôc hội và Hội đông Nhân dân các cấp nhiệm kỳ mới. Nguyên tắc bầu cử, tiêu chuẩn, quy trình ứng cử của công dân đã được thể hiện trong Hiến pháp 2013, Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân 2015, Luật Tổ chức Quốc hội 2014 và các văn bản quy phạm pháp luật liên quan khác.
Qua việc thực hiện nghiêm các tiêu chuẩn, quy định đó, ngày 23/5/2021, kỳ bầu cử đại biểu Quôc hội khoá XV và đại biểu HĐND nhiệm kỳ 2021-2026 đã diễn ra thành công tốt đẹp với hơn 69 triệu cử tri cả nước đi bỏ phiếu tại gần 85.000 khu vực bầu cử, thực hiện quyền lợi của mình, thực hiện trách nhiệm trong xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân. Quá trình tổ chức bầu cử đã được các đơn vị, địa phương thực hiện suôn sẻ, minh bạch, đúng luật, bảo đảm quyền bầu cử của mọi công dân; đồng thời thực hiện nghiêm ngặt công tác bảo đảm an ninh, an toàn, phòng, chống dịch bệnh nhằm bảo vệ sức khoẻ cho người dân và lực lượng tổ chức bầu cử.
Kết quả bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng Nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026:
Ngày 10/6, tại Phiên họp thứ 7 của Hội đồng Bầu cử Quốc gia, với 100% thành viên có mặt, Hội đồng Bầu cử Quốc gia đã biểu quyết thông qua biên bản tổng kết cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV.
Theo danh sách trúng cử, có 499 người trúng cử đại biểu Quốc hội khóa XV trong đó 194 đại biểu do các cơ quan, tổ chức ở trung ương giới thiệu, 301 đại biểu do các cơ quan, tổ chức ở địa phương giới thiệu; 4 đại biểu tự ứng trúng cử. Sốđại biểu hoạt động chuyên trách ở Trung ương trúng cử là 126 người; số đại biểu hoạt động chuyên trách ở địa phương trúng cử là 67 người. Báo cáo của các địa phương cho biết trong cuộc bầu cử ngày 23/5/2021, cử tri cả nước đã bầu đủ 500 đại biểu Quốc hội khóa XV. Tuy nhiên, trong quá trình xem xét xác nhận tư cách người trúng cử theo quy định của pháp luật, Hội đồng Bầu cử Quốc gia đã quyết định không xác nhận tư cách của người trúng cử đại biểu Quốc hội khóa XV vì không bảo đảm tiêu chuẩn đại biểu Quốc hội khóa XV, theo quy định của pháp luật, đối với 1 trường hợp tại đơn vị bầu cử số 01 thuộc tỉnh Bình Dương.
Về cơ cấu kết hợp, có 151 đại biểu là phụ nữ (30,26% trong tổng số người trúng cử); 89 đại biểu là người dân tộc thiểu số (17,84%); 47 đại biểu trẻ dưới 40 tuổi (9,42%); 14 đại biểu là người ngoài Đảng; 203 đại biểu khóa XIV tái cử hoặc đã từng là đại biểu Quốc hội các khóa trước (40,68%); 296 đại biểu lần đầu tham gia Quốc hội (59,32%); 392 đại biểu có trình độ trên đại học (78,55%).
Báo cáo của các địa phương cũng nêu rõ Hội đồng nhân dân cấp tỉnh bầu được 3.721 đại biểu. Trong đó, 1.079 đại biểu là phụ nữ (29%); 610 đại biểu là người dân tộc thiểu số (16,39%); 510 đại biểu trẻ dưới 40 tuổi (13,71%); 1.566 đại biểu tái cử (42,09%); 206 đại biểu là người ngoài Đảng; 2 đại biểu tự ứng cử. 58,32% đại biểu Hội đồng nhân dân cấp tỉnh có trình độ trên đại học, 39,69% đại biểu có trình độ đại học, 1,99% trình độ dưới đại học. Hội đồng nhân dân cấp huyện bầu được 22.549 đại biểu. Trong đó, 6.557 đại biểu là phụ nữ (29,08%); 4.117 đại biểu là người dân tộc thiểu số (18,26%); 5.010 đại biểu trẻ dưới 40 tuổi (22,22%); 10.613 đại biểu tái cử (47,07%); 1.105 đại biểu là người ngoài Đảng; 08 đại biểu tự ứng cử. 28,33% đại biểu Hội đồng nhân dân cấp huyện có trình độ trên đại học, 66,26% đại biểu có trình độ đại học và 4,39% trình độ dưới đai hoc. Hội đồng nhân dân cấp xã bầu được 239.752 đại biểu. Trong đó, 69.474 đại biểu là phụ nữ (28,98%); 49.237 đại biểu là người dân tộc thiểu số (20,54%); 88.190 đại biểu trẻ dưới 40 tuổi (36,78%); 129.551 đại biểu tái cử (54,04%); 28.839 đại biểu là người ngoài Đảng; 74 đại biểu tự ứng cử. 2,73% đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã có trình độ trên đại học, 51,7% có trình độ đại học và 42,82% dưới đại học.
Đánh giá về công tác bầu cử, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 được tổ chức vào ngày 23/5 vừa qua đã thành công rất tốt đẹp, được tiến hành dân chủ, bình đẳng, đúng pháp luật, an toàn tuyệt đối. Hội đồng Bầu cử Quốc gia đã triển khai công tác bầu cử nghiêm túc, bài bản, trách nhiệm, linh hoạt, kịp thời, sáng tạo, theo đúng quy định của pháp luật; sự vào cuộc rất tích cực, chủ động của các tiểu ban giúp việc Hội đồng, Văn phòng Hội đồng Bầu cử Quốc gia và các cơ quan tham mưu, giúp việc, góp phần vào thành công chung của cuộc bầu cử, bảo đảm tiến độ đề ra theo đúng quy định và lịch trình công tác bầu cử.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cũng cho biết theo quy định của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp, sau khi công bố kết quả bầu cử, Hội đồng Bầu cử Quốc gia, ủy ban Bầu cử các cấp tiếp tục tiếp nhận đơn, thư khiếu nại, tốcáo về kết quả bầu cử và phải giải quyết trong vòng 30 ngày để có cơ sở trước khi công bốxác nhận tư cách đại biểu Quốc hội trúng cử.
Hội đồng Bầu cử Quốc gia sẽ họp phiên thứ 8 dự kiến vào ngày 12/7 tới để xem xét kết quả giải quyết khiếu nại, tố cáo (nếu có); đồng thời xem xét thông qua nghị quyết vềxác nhận tư cách đại biểu Quốc hội khóa XV, làm thủ tục cấp thẻ đại biểu Quốc hội và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp thứ nhất (dự kiến khai mạc ngày 20/7).